سیاست ‌خارجی جمهوری اسلامی ایران پس از برجام: تداوم موازنه سازی و هویت‌ یابی انقلابی

Authors

  • سید امیر نیاکوئی دانشیار علوم سیاسی دانشگاه گیلان
  • علی قنادی دانشجوی دکتری روابط بین الملل دانشگاه گیلان
Abstract:

 توافق هسته­‌ای ایران و قدرت­‌های بزرگ در تابستان 1394 که در ازای برداشته ‌شدن تحریم­‌های هسته­‌ای، منجر به محدود‌شدن برنامه ‌هسته­‌ای ایران در میان‌ مدت شد، سوال­‌هایی مهم درباره جهت‌ گیری سیاست ‌خارجی جمهوری ‌اسلامی‌ به وجود‌آورده ‌است. این مقاله به‌ دنبال یافتن پاسخ به این سوال است که آیا این توافق، ایران را به سمت سیاست ‌خارجی مصالحه‌ جویاه‌­تر سوق داده ‌است؟ بررسی رفتار و عملکرد سیاست ‌خارجی ایران نشا‌ن ‌می­‌دهد که ایران بعد از توافق هسته­ای در ازای چشم‌ پوشی از برخی ابعاد کلیدی برنامه ‌هسته­‌ای، به سمت جبران این محدودیت­‌ها در دو زمینه امنیتی و هویتی حرکت‌ می‌­کند. در زمینه هویتی، بعد از توافق ‌هسته­‌ای، موازی با تاکید بر مسایلی مانند «پیشرفت»، «خودباوری» و« استقلال علمی»، شاهد ادامه اصرار بر تحقیق ‌و‌توسعه هسته­‌ای هستیم. در حوزه امنیتی، از افزایش قابل توجه بودجه دفاعی گرفته تا گسترش دامنه ژئوپلیتیک اقدام­‌های امنیتی و سرعت ‌گرفتن برنامه موشکی و همچنین برخی رویکرد‌های امنیتی بی­‌سابقه مانند اجازه استفاده از پایگاه نظامی هوایی نوژه به روسیه یا حضور نظامی چند‌جانبه در خارج از مرز‌ها، نشان ‌دهنده جدی ‌بودن حرکت ایران به سمت سیاست‌‌­های جبرانی است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل سیاست خارجی و هویت سیاست خارجی ‏جمهوری اسلامی ایران

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، به نوعی حاصل تاریخ معاصر ایران و به عبارت دیگر، برسازنده آن است که مهم‌ترین حلقه واسط و رابط انقلاب اسلامی با جهان پیرامونی است که در نوشتار حاضر، مطالعه تحلیلی آن با دو ملاحظه عمده انجام شده است: اولاً، این مقاله ضمن توجه به گفتمان‌های متفاوت دولت‌های پس از انقلاب اسلامی، ناظر به گفتمان اصلی و شاخص‌های معرّف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران می‌باشد. ثانیاً، با احتج...

full text

هویت انقلابی- اسلامی نظام جمهوری اسلامی ‏ایران در گفتمان‌های مختلف سیاست خارجی

وقوع انقلاب اسلامی در ایران در سال 1357، باعث تکوین هویت جدیدی برای این کشور در عرصه داخلی و بین‌المللی گردید، هویتی که مهم‌ترین ساختار بیناذهنی قوام‌دهنده به آن، هنجارهای نشأت‌گرفته از فرهنگ ایرانی‌ـ‌ اسلامی بود. هویتی که برای دولت جمهوری اسلامی ایران علاوه‌بر وظیفه صیانت از استقلال و منافع ملی کشور در بردارنده مسئولیت‎ها و تکالیف فراملی در چارچوب نقش‎های متعدد است و یک نظام ارزشی ـ قضاوتی و ی...

full text

تحلیل سیاست خارجی و هویت سیاست خارجی ‏جمهوری اسلامی ایران

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، به نوعی حاصل تاریخ معاصر ایران و به عبارت دیگر، برسازنده آن است که مهم ترین حلقه واسط و رابط انقلاب اسلامی با جهان پیرامونی است که در نوشتار حاضر، مطالعه تحلیلی آن با دو ملاحظه عمده انجام شده است: اولاً، این مقاله ضمن توجه به گفتمان های متفاوت دولت های پس از انقلاب اسلامی، ناظر به گفتمان اصلی و شاخص های معرّف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران می باشد. ثانیاً، با احتج...

full text

هویت ملی و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

چکیده این مقاله سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را بر اساس عناصر هویت ملی بررسی می کند. هویت ملی ایران یک موضوع شناختی مبتنی بر فهم مشترک از ایران و کشورهای دیگر می باشد. هویت ملی جمهوری اسلامی ایران، تصور این کشور از خویش بر اساس برداشت و تصویر سایر کشورها از آن است. فرضیه این مقاله بدین ترتیب است که  سیاستگزاری، جهت گیری و شیوه رفتاری سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران متاثر از انگاره های هویت م...

full text

هویت و شاخص های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

در این نوشتار، شاخص های سیاست خارجی جمهوری اسلامی در چارچوب مؤلفه های هویتی نظام، به بحث گذاشته شده است. در این راستا با توجه به ماهیت و محتوای اصول سیاست خارجی ایران، ابتدا به رهیافت بر ساخته گرایی (Constructivism) پرداخته میشود. سپس با بررسی عناصر هویتی نظام جمهوری اسلامی در قالب این رهیافت، شاخص های سیاست خارجی آن تجزیه و تحلیل میشود. سؤال اصلی این است که عمده ترین شاخص سیاست خارجی ایران ک...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 6  issue 21

pages  219- 257

publication date 2017-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023